Maurice Pirenne

De componist Maurice Pirenne is een begrip in de Nederlandse kerkmuziek. Als één van de eersten schreef hij muziek op Nederlandse teksten na de invoering van de volkstaal in de liturgie in 1964. Op jonge leeftijd was hij al bezig met akkoorden en probeerde hij noten op papier te zetten. 'Ik weet nog goed dat ik Floris van der Putt noten zag schrijven en dat ik dacht: "Als ik dat toch eens een keer zou kunnen." En uiteindelijk is het ook gebeurd.'
Zijn eerste echte compositie dateert van toen hij zeventien jaar was (1946), het Willibrordlied op een tekst van Guido Gezelle. Drie jaar later kwam de driestemmige Missa pro Dominica minori gereed, zijn eerste religieuze werk. Maar echt componeren leerde hij in Rome bij zijn leermeester voor compositie Domenico Bartolucci, toen dirigent van de Santa Maria Maggiore en later van de Cappella Sistina. Na zijn terugkeer in Nederland ontving hij in 1960 samen met zijn studievriend Mathieu Dijker de aanmoedigingsprijs voor jonge kerkmuziekcomponisten van de Pascal Schmeits Stichting.
Met een voorliefde voor componisten als Josquin des Prez, Bach, Bartok en Messiaen, typeerde Pirenne zichzelf als een lineair ingestelde componist met een voorkeur voor het polyfone schrijven. Ook de woord-toonverhouding was bij Pirenne van groot belang. 'Ik schrijf muziek vanuit het woordaccent. Als ik een tekst zie, komt de muziek vanzelf. Daarbij denk ik heel vocaal en dat is wellicht ook de reden dat ik niet zo snel instrumentale werken componeer.'

Pirenne schreef desondanks behalve liederen ook orgelwerken en kamermuziek. Het zwaartepunt van zijn oeuvre bestaat uit een indrukwekkend aantal (liturgische) composities voor koor, al dan niet met orgel, meestal gecomponeerd in opdracht of op verzoek. Zo schreef hij vele composities voor de Schola Cantorum maar ook voor Cappella Pratensis, het Brabants Kamerkoor, Vocaal Ensemble Markant of Ad Parnassum. Zijn laatste werk was de Sint-Jansmis, een opdracht van het bisdom 's-Hertogenbosch.
Een aantal representatieve composities werd vastgelegd op de CD 'Maurice Pirenne Koorwerken' (1994). De CD 'Scheppende Geest', een opdracht van de KRO en de Nederlandse Sint-Gregoriusvereniging, kwam uit in 1997. In 2005 werden de Bouwstenen voor Liturgische Vieringen op CD gezet.

In 1965 wordt Pirenne benoemd tot rector cantus (dirigent) van de Schola Cantorum, het kathedrale koor van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch. Als opvolger van Floris van der Putt geeft Pirenne met grote deskundigheid en veel bezieling leiding aan Die Sangeren Onser Liever Vrouwen. Een belangrijke stap is het openstellen van het jongens- en mannenkoor voor meisjes en dames. Onder zijn directie weet hij op allerlei vlakken, maar vooral muzikaal gezien, het koor tot grote hoogte op te stuwen. Composities van hofcomponist Josquin en andere Renaissancewerken worden gecombineerd met muziek uit de Bossche koorboeken van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap als de Missa Gaude Barbara van Adrian Willaert en de Missa Quam pulchra es van Noel Bauldeweyn. Ook de hedendaagse kerkmuziek is in uitstekende handen bij de rector cantus. De missen Super Ave Maria en Super nomen Jan Hoes, beide van Brabander Louis Toebosch, doen hun intrede, alsmede composities van Domenico Bartolucci, Matthieu Dijker, Mathieu Geelen en niet te vergeten van Pirenne zelf. Ook werkt het koor mee aan diverse activiteiten als het 'Josquin des Prez'-jaar in 1971, de viering van 700 jaar koorzang in de Sint-Janskathedraal in 1973-1974 en het pausbezoek in 1985.

De hoge kwaliteit van de Schola Cantorum en haar rector cantus blijven niet onopgemerkt. Als blijk van grote waardering van het stadsbestuur van 's-Hertogenbosch aan het adres van de Schola en haar rector cantus krijgt het koor in 1974 de Jeroen Bosch-penning. 
In 1983 krijgt de Schola uit handen van de naamgever de Albert Swane-prijs.
In 1991 verruilt Pirenne het dirigeerstokje voor de orgelbank. Op die manier mocht hij nog jarenlang zijn bijdrage leveren aan de liturgie in de Sint-Janskathedraal.